Gipsmodel Willem de Zwijger penning
“fl. 960,-- is het bedrag wat ik er voor kreeg”
Op 7 november 1951 schrijft Starreveld in zijn aantekeningenboek: “Ik maakte een Willem de Zwijger Penning voor de Knickerbocker Foundation die in goud is geslagen (fl. 960,-- is het bedrag wat ik er voor kreeg).”
Amper een maand later waren de penningen klaar, en werden door Begeer rechtstreeks naar Balink in Amerika gezonden, waar zij op 27 oktober arriveerden. De plechtige eerste uitreiking was oorspronkelijk gepland op 24 oktober maar vond uiteindelijk op 2 november plaats. De eerste prijs is gewonnen door Daniel Schorr (1916-2010) van de Christian Science Monitor. In dit blad werd op 3-11-1950 aandacht aan de prijsuitreiking besteed, waarbij de penning is afgebeeld. Deze penning komt overeen met de bekende penningen, maar nu is op de keerzijde in de cartouche het jaartal 1950 gegraveerd. Of deze penning van goud is blijft ongewis omdat de afbeelding in zwart-wit is. De verblijfplaats van deze en andere officieel uitgereikte penningen is onbekend. (……….)
Ingekorte tekst: Jan Pelsdonk – conservator Numismatisch Kabinet - Teylers Museum Haarlem
Gevonden in een kringloopwinkel
Via de website meldde een collega van Sjoerd Hekking van Het Baarnsch Lyceum – docent geschiedenis Peter Mreijen – zijn verrassende vondst in de Kringloopwinkel te Baarn. Een gipsen model van de Willem de Zwijgerpenning. Het gipsmodel vertoont helaas enige beschadigingen. Linksonder is forse schade, waardoor de letters TH ontbreken. Verder zitten er enige barstjes in de laklaag, vooral bij de neus.
Het gaat hier om de voorzijde (de beeldenaar) van de penning met een diameter van 126 mm.
Afgebeeld is het portret van Willem de Zwijger (Willem van Oranje) gemodelleerd naar het schilderij van Adriaen Thomas Key (1580) dat in het Rijksmuseum hangt.
De randtekst van de penning luidt als volgt:
WILLIAM o THE o SILENT o FATHER o OF o THE o NETHERLANDS.
Vermoedelijk is dit gipsmodel gebruikt als model voor het vervaardigen van de stalen matrijs waaruit de penning geslagen werd.
Willem de Zwijger-Penning
(……….) Opdrachtgever was het Ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, op initiatief van de Amerikaan Albert Balink (1906-1976). Balink was oprichter en hoofdredacteur van The Knickerbocker, gericht op Nederlandse Amerikanen. Hij bepaalde de teksten en afbeelding.
Het was de bedoeling om een jaarlijks te verlenen prijspenning te maken. Deze zou in goud, samen met een geldbedrag van 2.500 dollar, worden uitgereikt aan de Amerikaanse journalist die het beste artikel over Amerikaans-Nederlandse vriendschap en begrip heeft gepubliceerd. De prijs is ingesteld ter herinnering aan dertien in 1949 omgekomen Amerikaanse journalisten die een verslag over Indonesië maakten.
In tegenstelling tot de krantenberichten uit die tijd is de prijs niet ingesteld door de Nederlandse regering maar uitsluitend gesponsord door particulieren. Het ministerie heeft Balink wel voorgesteld een Nederlandse penningmaker de opdracht te gunnen, waarbij het ministerie de ontwerpkosten op zich nam “opdat de Nederlandse Regering aldus in de gelegenheid zou zijn blijk te geven aan haar warme sympathie voor het initiatief”. Daarbij werd Starreveld als kandidaat voorgesteld. Op 12 september 1950 werd vanuit Amerika akkoord gegeven voor de keuze van de kunstenaar, de vormgeving en Begeer als producent.
